Κάθε οικογένεια αποτελεί ένα ζωντανό και πολύπλοκο σύστημα που έχει τη δική του δομή, σύνθεση και κανόνες. Τα μέλη της αναπτύσσουν συγκεκριμένα μοτίβα αλληλεπίδρασης μέσα στον χρόνο, τα οποία διαμορφώνουν τη δυναμική της οικογένειας. Η συμπεριφορά του ενός μέλους επηρεάζει και επηρεάζεται από την συμπεριφορά των υπόλοιπων μελών. Έτσι, το κάθε μέλος είναι απαραίτητο για τη λειτουργία όλου του συστήματος.

 

Μέσα στη διαδικασία της θεραπείας παρατηρούμε πως συχνά οι γονείς αναθέτουν στα παιδιά τους ρόλους, τους οποίους αυτά ενσωματώνουν στην ταυτότητα τους και υιοθετούν στην ενήλικη ζωή τους. Μερικοί τέτοιοι ρόλοι είναι το «παιδί-εκπρόσωπος», το «μαύρο πρόβατο» ή «το ευάλωτο παιδί». Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα παιδιά να εγκλωβίζονται μέσα στο ρόλο με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η εξέλιξη τους και να αναπτύσουν συμπτώματα ως απόρροια αυτού του εγκλωβισμού. Η οικογένεια μαθαίνει έτσι να ορίζει το σύμπτωμα ως πρόβλημα και να οργανώνει τη δομή της γύρω από αυτό.

 

Η θεραπεία οικογένειας έρχεται να αμφισβητήσει τον ορισμό που έρχεται να δώσει η οικογένεια στο πρόβλημα και να κατανοήσει τους λόγους που εξακολουθεί να το συντηρεί. Θεωρεί πως το πρόβλημα δε βρίσκεται στον ταυτοποιημένο ασθενή αλλά στα μοτίβα μέσα στα οποία έχει μάθει να αλληλεπιδρά η οικογένεια. Επαναπροσδιορίζεται έτσι η αντίληψη του προβλήματος και αναζητούνται εναλλακτικοί τρόποι για την αντιμετώπιση του.